Canlılarda Büyüme

Canlılarda Büyüme, Büyüme olayı özellikle de Canlılarda Büyüme için bir canlı varlığın ya da canlı varlığın bölümlerinin, organ yapılarında nitelik bakımından herhangi bir değişim ve farklılık gözlemlenmeden yalnızca büyüklüğünün artması durumudur. Bu olaya büyüme adı verilmektedir.

Canlılarda Büyüme ile benzer özellikte olan canlılarda gelişme birbirleri ile sürekli olarak karıştırılan iki temel kavramdır. Bu ikisi arasındaki ayrımı iyi bilip değerlendirmek gerekir. Gelişme olayında genellikle bir irileşmenin görülmesiyle beraber nitel olarak meydana gelen değişimlerde söz konusu olmaktadır. Temel fark buradan kaynaklanmaktadır. Yani gelişmenin yaşanması ile beraberinde büyüme söz konusuyken büyümenin olması ile gelişme de gerçekleştiğini söylemek söz konusu olmayabilir. Yani her gelişme büyüme ifade ederken her büyüme gelişme olarak nitelendirilemez. Zira nitelik bakımından farklılıklar söz konusudur.

Tek hücreli canlı varlıklarda meydana gelen büyüme aynı zamanda tek hücre yapısının ve bileşenlerinin büyümesi anlamına gelmektedir. Bu işlemin gerçekleşmesi halinde hücre bileşenleri sayısında birtakım artışlar görülebilir ya da görülmeyebilir. Çok hücreli canlı yapılarında ise büyüme hücrelerde sayı bakımından meydana gelen artışlar ya da aynı canlı türünden boyut bakımından artış olması durumudur.

Bir hücreli ya da çok hücreli bir canlı türünün birbirinden farklı olan kısımları büyüme eylemine elverişli bir halde olsa bilene, bu büyüme olayı her zaman için aynı anda ya da sürekli bir şekilde gerçekleşmesi mümkün değildir. Büyümede ortaya çıkan süreksizlik durumu, farklı alanlarda meydana gelen büyüme durumunu ortaya çıkması ile kendini gösterir.

Büyüme olayı bir ya da daha çok bakımdan ve açından gerçekleştiği bilinmektedir. Örneğin yüzey büyümesi ya da çap ve kalınlık bakımından yaşanan büyümeler. Bunun yanı sıra hepimizin Canlılarda Büyüme denildiği zaman ilk olarak aklına gelen boyuna büyüme durumu söz konusu olabilir. Ayrıca eşçaplı gerçekleşen büyüme türü de olması mümkündür.

Metamer hale gelmiş canlılar, kendisinden önce var olan metamer yapıdaki canlılara benzeyen yeni bir metarer canlı yapısı meydana getirmesi mümkündür. Bunlar arasında bitki düğümleri ile düğüm aralarını ve yaprakları örnek verebiliriz. Aynı şekilde halkalı halde bulunan halkalı solucanlar da halkaları bu duruma güzel bir örnektir.

Büyüme olayın organizmalar ya da hücrelerin bütün her yerinde ve her bölgesinde meydana gelebileceği gibi yalnızca bazı noktalarda da meydana gelmesi mümkündür. Birtakım lifli halde bulunan hücrelerin uç kısımları, sap kısımları ve köklerinin üstünde yer alan sürgen dokular bu tür büyüme türüne örnek verilebilir. Hayvanlarda ise Malighi adı verilen tabakalar ya da birleşme sonucu oluşan kıkırdak yapıları bu büyüme türüne en güzel örnektir.

Başka büyüme türü ise yeni meydana gelecek olan ögelerin mevcut halde bulunan eski öğelerin üstünde gelişmesi sonucu meydana gelen büyümelerdir. Yeni ögeler yani hücreler Malpight adı verilen tabaka tarafından derinin üstünde yer alan hücrelerin yerine görev yapmaya başlar. Benzer olay ağaçların kambiyumu tarafından elde edilen soymuk ve odun hücrelerinde görülür. Bunun yanı sıra bu bahsetmiş olduğumuz büyüme türü mevcut bölümlerin farklılık göstermesi ise birlikte meydana gelmektedir.

Canlılarda Büyüme eylemi sırasında kimi durumlarda birtakım uyumsuzlukların görülmesi de söz konusudur. Bu durumun ortaya çıkmasında en önemli etken ise cinsel tekamüle erişme esnasında ikincil cinsiyet türlerinde ve cinsiyet bezlerinde meydana gelen sorunlardan kaynaklanmaktadır. Bu bahsetmiş olduğumuz ögelerin hızlı bir şekilde büyümesi durumu alometriye adı verilen sorunun yaşanmasına yol açar. Bu olayın meydana gelmesinde yalnızca büyümenin etkisi ile gerçekleşmesi büyümenin temel olarak suyun emilmesine dayandığını söylemek mümkündür. Hangi durum söz konusu olursa olsun büyüme olayı her zaman için metabolizmada gerçekleşen müdahaleler neticesinde gerçekleştiği bilinmektedir. Bu durum ise beslenme olayına ve beraberinde gerçekleşen özümleme olayına bağlıdır. Büyüme durumu ise sıklıkla hormon yapılarının denetimi sonucunda meydana gelir.